Dyrektywa Budynkowa na horyzoncie #7. Inteligentne zarządzanie energią w budynkach - już od 2026 roku.

Dyrektywa Budynkowa przyspiesza transformację w kierunku inteligentnych, energooszczędnych budynków przyszłości. Zmiany w zarządzaniu energią dotkną zarówno budynki niemieszkalne, jak i mieszkalne. Nowe przepisy kładą szczególny nacisk na interoperacyjność technologii, a także automatyczne sterowanie oświetleniem oraz zdolność reagowania na sygnały zewnętrzne.

Kluczowe terminy: 2026, 2027 i 2029 – wyznaczają jasne ramy czasowe dla wprowadzenia tych zmian, które mają uczynić budynki bardziej przyjaznymi środowisku i lepiej zarządzanymi.

Inteligentne systemy już obowiązują

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, właściciele budynków niemieszkalnych z systemami:

• ogrzewania lub połączonym systemem ogrzewania i wentylacji;
• klimatyzacji lub połączonym systemem klimatyzacji i wentylacji

o nominalnej sumarycznej mocy cieplnej/chłodniczej ponad 290 kW - mieli czas do 31 grudnia 2024 roku, aby wyposażyć budynki w:

• systemy automatyki i sterowania umożliwiające: stałe monitorowanie, rejestrowanie, analizowanie i dostosowywanie zużycia energii;
• analizę porównawczą efektywności energetycznej budynku, a także
• komunikację i interoperacyjność z połączonymi systemami, o których mowa w powyższym punkcie.

Kolejne budynki niemieszkalne z systemami automatyki i sterowania - już od 2029 r.

Dyrektywa Budynkowa wprowadza nowe standardy i jednocześnie zaostrza obowiązujące regulacje.

Do 31 grudnia 2029 roku budynki niemieszkalne o znamionowej mocy użytecznej dla systemów ogrzewania lub klimatyzacji połączonych systemów ogrzewania oraz wentylacji pomieszczeń lub połączonych systemów klimatyzacji i wentylacji powyżej 70 kW - powinny zostać wyposażone w systemy automatyki i sterowania (o ile jest to możliwe do wykonania pod względem technicznym i ekonomicznym).

Takie systemy powinny umożliwić:

• ciągłe monitorowanie, rejestrowanie, analizowanie i dostosowywanie zużycia energii;
• analizę porównawczą efektywności energetycznej budynku, wykrywanie utraty efektywności systemów technicznych budynku oraz informowanie osoby odpowiedzialnej za obiekty lub zarządzanie infrastrukturą techniczną budynku o możliwościach poprawy efektywności energetycznej;
• komunikację z połączonymi systemami technicznymi budynku i innymi urządzeniami wewnątrz budynku, a także interoperacyjność z systemami technicznymi budynku w zakresie różnych rodzajów technologii zastrzeżonych, urządzeń i producentów.

A do dnia 29 maja 2026 roku - systemy powinny zapewnić monitorowanie jakości środowiska wewnętrznego.

Automatyczne sterowanie oświetleniem

Unijny prawodawca wymaga także, aby budynki niemieszkalne o znamionowej mocy użytecznej dla systemów ogrzewania oraz systemów klimatyzacji, a także połączonych systemów ogrzewania i wentylacji pomieszczeń lub połączonych systemów klimatyzacji i wentylacji:

• powyżej 290 kW – zostały wyposażone do dnia 31 grudnia 2027 roku w automatyczne sterowanie oświetleniem;
• powyżej 70 kW – zostały wyposażone do dnia 31 grudnia 2029 roku w automatyczne sterowanie oświetleniem.

Automatyczne sterowanie oświetleniem musi być odpowiednio rozmieszczone i umożliwiać wykrywanie obecności.

Inteligentne systemy w budynkach mieszkalnych

Zmiany nie dotyczą jedynie budynków niemieszkalnych. Od 29 maja 2026 r. wszystkie nowe budynki mieszkalne oraz te poddawane ważniejszym renowacjom będą musiały być wyposażone w:

• system ciągłego monitorowania elektronicznego dokonujący pomiarów sprawności systemów oraz informujący właścicieli/zarządców budynków w przypadku znaczącej zmiany/potrzeby serwisowania systemu;
• funkcje sterowania zapewniające optymalne wytwarzanie, dystrybucję, magazynowanie i zużycie energii oraz, w stosownych przypadkach, równowagę hydrauliczną;
• zdolność do reagowania na sygnały zewnętrzne i do dostosowywania zużycia energii;

jeżeli jest to wykonalne pod względem technicznym, ekonomicznym i funkcjonalnym.

Należy jednak pamiętać, że Dyrektywa Budynkowa nie przeszła jeszcze procesu implementacji do polskiego porządku prawnego, co wiąże się z możliwością wprowadzenia wyjątków od ww. przepisów.