25 czerwca 2025 r. Sejm uchwalił nowelizację ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych. Projekt ustawy został zmodyfikowany w toku prac sejmowych. Najważniejsze zmiany dotyczą wprowadzenia funduszu partycypacyjnego oraz rozszerzenia ustawy o przepisy dotyczące zamrożenia cen energii elektrycznej do końca 2025 roku.
Nowy mechanizm udziału mieszkańców – fundusz partycypacyjny zamiast prosumenta wirtualnego
W zmienionym projekcie ustawy postanowiono odejść od skomplikowanego modelu „prosumenta wirtualnego” na rzecz uproszczonego i bardziej przejrzystego rozwiązania finansowego – corocznej, zryczałtowanej wpłaty inwestora na rzecz mieszkańców. Tym samym każdy inwestor będzie zobowiązany do przekazywania kwoty 20.000 zł rocznie za każdy megawat mocy turbiny wiatrowej zlokalizowanej w promieniu 1 km od zabudowań mieszkalnych. Wartość ta będzie corocznie waloryzowana o wskaźnik inflacji, a obowiązek wpłat utrzyma się aż do demontażu instalacji. Środki z funduszu mają być dzielone proporcjonalnie na wszystkie nieruchomości mieszkalne znajdujące się w wyznaczonej strefie – niezależnie od liczby mieszkańców. Rady gmin zyskają możliwość rozszerzenia zasięgu objętego funduszem ponad podstawowy 1 km, jednak będzie się to wiązać z proporcjonalnym zmniejszeniem wypłat dla beneficjentów. Nowy model odnosi się do praktyki tzw. benefit-sharing, stosowanej m.in. w Danii, Irlandii i Słowenii, gdzie istotny jest udział lokalnych społeczności w projektach związanych z energią wiatrową. Ministerstwo Klimatu i Środowiska wskazuje, że bezpośredni transfer finansowy jest rozwiązaniem prostszym i bardziej czytelnym dla mieszkańców niż rozliczanie w systemie wirtualnego prosumenta.
Przedłużone zamrożenie cen energii
Drugą istotną poprawką jest wprowadzenie przepisów przedłużających obowiązywanie tzw. tarczy energetycznej. Zgodnie z nowymi zapisami, maksymalne ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych, jednostek samorządu terytorialnego oraz sektora MŚP zostaną utrzymane odpowiednio na poziomie 412 zł/MWh (dla taryfy G – odbiorców indywidualnych) oraz 500 zł/MWh do końca 2025 roku. Rząd argumentował konieczność wprowadzenia tej zmiany w trybie poprawki sejmowej brakiem czasu na przeprowadzenie odrębnego procesu legislacyjnego, podkreślając przy tym konieczność ochrony odbiorców w okresie grzewczym. Brak wejścia w życie nowych przepisów może oznaczać wzrost cen energii do poziomu powyżej 690 zł/MWh już od października bieżącego roku.
Co nas czeka w najbliższych tygodniach?
Senat 17 lipca przyjął poprawki do nowelizacji ustawy wiatrakowej. Tym samym ustawa wróciła do Sejmu, gdzie ma zostać rozpatrzona w najbliższych dniach. Następnie Prezydent będzie mieć 21 dni na podjęcie decyzji w zakresie podpisania, zawetowania lub skierowania ustawy do Trybunału Konstytucyjnego. W przypadku weta Prezydenta RP, przedłużenie obowiązywania zamrożonych cen energii po 30 września nie będzie możliwe bez uchwalenia nowej, odrębnej ustawy.
W przypadku pytań, zachęcamy do kontaktu z naszymi ekspertami.